Feesten in december
dinsdag 1 december Wereld aidsdag

zaterdag 5 december Sint Nicolaas

dinsdag 8 december Bodhi-dag - Verlichting Boeddha

donderdag 10 december Internationale dag van de mensenrechten

zondag 13 december Heilige Lucia van Syracuse

zaterdag 12 -
zaterdag 19 december
Chanoeka (Lichtfeest) - Joods

vrijdag 25 -
zaterdag 26 december
Kerstmis

 

Wereld aidsdag
zaterdag 1 december

Verwijzing naar project:

Groep Project Lessen
1 - 2    
3 - 4    
5 - 6 18 3C
7 - 8

 

Bruikbare verhalen op:
beleven.org

 

Korte typering:
De bestrijding van AIDS is een van de acht millenniumdoelen van de Verenigde Naties:
“Vóór 2015 is de verspreiding van HIV/AIDS, malaria en andere grote ziektes stopgezet en teruggedrongen.”

In de strijd tegen AIDS is het van belang dat het Nederlandse publiek op de hoogte is van de omvang en impact van de ziekte. Net zo belangrijk is het dat u weet welke activiteiten worden ontplooid om de ziekte terug te dringen en welke organisaties alles in het werk stellen om de miljoenen mensen die reeds geïnfecteerd zijn te helpen.

De feiten
  • 39 miljoen mensen in de wereld zijn geïnfecteerd met het dodelijke aidsvirus. Elke zeven seconden komt daar iemand bij.

  • Elke dag sterven 8.000 mensen aan aids en raken duizenden kinderen hun ouders kwijt. Er zijn nu al 15 miljoen aidswezen.

  • Er zijn meer dan 25 miljoen mensen aan aids overleden en als we niets doen, zullen dat er in 2050 volgens de Verenigde Naties 280 miljoen zijn.

  • Aids treft vooral kinderen en jongeren. Iedere minuut sterft er ergens ter wereld een kind aan aids en raken vele kinderen hun ouders kwijt. Van alle mensen die door het aidsvirus getroffen worden, is de helft tussen 15 en 24 jaar. Minder dan 35% van de jongeren weet hoe ze zich kunnen beschermen tegen het aidsvirus.

  • 90% van de getroffenen leeft in ontwikkelingslanden. Zuidelijk Afrika is het zwaarst getroffen, maar ook in Oost-Europa, de Cariben en Azië neemt de aidsepidemie ernstige vormen aan.

  • Ook in Nederland stijgt het aantal infecties met hiv en andere seksueel overdraagbare aandoeningen (soa).

  • Slechts 1 op de 10 mensen in arme landen wordt op hiv getest. Negen van de tien mensen weten dus niet eens of ze het virus hebben. Slechts 20% van de mensen die accuut aidsremmers nodig hebben, krijgen deze ook.
Maar er is ook goed nieuws: het aantal mensen dat besmet is met hiv, is voor het eerst in 25 jaar stabiel. De aidsbestrijding boekt steeds meer resultaat dankzij meer geld, betere voorlichting en meer medicijnen.

Sint Nicolaas
zaterdag 5 december

Verwijzing naar project:

Groep Project Lessen
1 - 2    
3 - 4    
5 - 6 13 1E en 2E
7 - 8    

 

Bruikbare verhalen op:
beleven.org

 

Korte typering:
Sint Nicolaas leefde in de vierde eeuw en was bisschop van Myra in Klein-Azië (Turkije). Al twee eeuwen later was de verering in Klein-Azië en Rusland opmerkelijk groot. Men vereerde hem om zijn goedheid en vrijgevigheid.

De verering in het westen is van latere datum. Ze is te danken aan het feit dat Italiaanse zeelieden in 1087 zijn stoffelijk overschot vanuit Myra overbrachten naar het Zuid-Italiaanse stadje Bari. Zij deden dit om het te redden uit de handen van de Saracenen. Vanuit Italië kwam de verering naar Noord-Europa.

Rond de heilige Nicolaas hebben zich veel plaatselijke legenden gevormd. Aan de vooravond van zijn feest is in veel gezinnen 'pakjesavond': men geeft elkaar geschenken. Deze gaan vergezeld van gedichten, waarin bepaalde eigenschappen of gebeurtenissen uit het afgelopen jaar aangehaald worden.

In gezinnen met jonge kinderen of kleinkinderen bestaat nog wel het gebruik dat een familielid of een vriend voor Sint Nicolaas speelt en iets zegt over de goede en minder goede dingen die de kinderen gedaan hebben. Uit een grote zak verdeelt hij cadeautjes en snoep. Vroeger kregen de kinderen ook een tikje met een roe. Het was oorspronkelijk een gebaar van zegening: de roe beloofde, als de levende tak, bij aanraking vruchtbaarheid.

Tegenwoordig is het feest van Sint Nicolaas vaak nog slechts een commerciële bedoening. Het gaat enkel nog maar om de cadeautjes en het snoep en volstrekt niet meer om de herinnering aan een goedgeefse heilige.

De oorsprong van Zwarte Piet is niet zo duidelijk: is hij de overwonnen duivel? Een moorse slaaf? Of is hij niets anders dan het symbool van het kwade, de tegenpool van Sint, die het goede vertegenwoordigt? Piet luistert immers stiekem aan de schoorsteen en onthoudt alle slechte dingen van de mensen om ze vervolgens aan Sint mee te delen, opdat deze het goede kan belonen en het kwade kan bestraffen.

Sint Nicolaas valt jaarlijks op 5 december.

Bodhi-dag - Verlichting Boeddha
dinsdag 8 december

Verwijzing naar project:

Groep Project Lessen
1 - 2 1
2
1D - 4D
1A en 2A
3 - 4    
5 - 6 13 4B
7 - 8    

 

Bruikbare verhalen op:
beleven.org

 

Korte typering:
Een jaarlijks terugkerend feest van de Mahâyâna boeddhisten (8 december). Herdenking dat de Boeddha Gautama onder een vijgeboom het ware inzicht, de verlichting, kreeg.

Op 8 april wordt de geboorte herdacht en in februari wordt het overgaan in nirvana gevierd.


Internationale dag van de mensenrechten
donderdag 10 december

Verwijzing naar project:

Groep Project Lessen
1 - 2    
3 - 4    
5 - 6    
7 - 8 21 1E en 4E

 

Bruikbare verhalen op:
beleven.org

 

Korte typering:
10 december is de dag van de internationale mensenrechten. Amnesty International voert op deze dag wereldwijd actie tegen schendingen van deze rechten.

Bekende Nederlanders helpen de organisatie door extra aandacht te vragen voor mensen die representatief zijn voor een bepaalde groep waarvan de rechten worden geschonden.

Heilige Lucia van Syracuse
zondag 13 december

Verwijzing naar project:

Groep Project Lessen
1 - 2    
3 - 4    
5 - 6 15 3D en 4D
7 - 8    

 

Bruikbare verhalen op:
beleven.org

 

Korte typering:
In de late Middeleeuwen werd ze door haar naam (Lucia = licht) verbonden met de terugkeer van het licht na het wintersolstitium. Haar naamdag, 13 december, werd vóór de invoering van de Gregoriaanse kalender vaak beschouwd als kortste dag.

Volgens vroegmiddeleeuwse hagiografen is Lucia in de derde eeuw geboren op Sicilië. Ze gaf haar verloving op voor haar christelijke roeping en werd voor haar geloof terechtgesteld in 304 tijdens de christenvervolgingen door de heidense keizer Diocletianus.

In de late Middeleeuwen werd ze door haar naam (Lucia = licht) verbonden met de terugkeer van het licht na het wintersolstitium. Haar naamdag, 13 december, werd vóór de invoering van de Gregoriaanse kalender vaak beschouwd als kortste dag.

In Zweden, waar de Gregoriaanse kalender pas halverwege de negentiende eeuw werd ingevoerd, is het Luciafeest vanaf de achttiende eeuw tot op heden bijzonder populair gebleven. Een in het wit gekleed meisje met een kroon van brandende kaarsen, meestal de jongste dochter, gaat als Lussibrud (Luciabruid) alle kamers af en brengt, vaak geholpen door bruidsmeisjes, alle huisgenoten koffie en lekkernijen in de slaapkamer.

Na de invoering van de Gregoriaanse kalender werd 21 december de kortste dag, maar het Luciafeest bleef op de dertiende staan. Ook in andere delen van Europa werd dit feest gevierd, al zijn de gebruiken buiten Zweden vrijwel verdwenen.

In Silezië, de Boheemse, later Pruisische streek, die in 1922 werd verdeeld in een Pruisisch, Pools en Tsjechisch deel, verstond men onder Zwölften de twaalf dagen van Sinte Lucia tot de kerst.

Waar de Luciadag gevierd werd zijn de gebruiken vrijwel altijd te herleiden tot Midwintervieringen. De optochten van de Luciabruid en haar gevolg zijn te vergelijken met de midwinteromgangen. In de loop der eeuwen zijn verschillende gebruiken rond Holda en Perchta door Lucia overgenomen.

Patrones van: blinden, zieke kinderen, kleermakers, glazenmakers, boeren, naaisters, notarissen, conciërges, portiers, wevers, zadelmakers, messensmeden, koetsiers, schrijvers, berouwvolle prostituees. Beschermster tegen: dysenterie, oogkwalen, keelpijn, infecties, menstruatie.

Heilige Lucia van Syracuse valt jaarlijks op 13 december

Chanoeka (Lichtfeest) - Joods
zaterdag 12 - zaterdag 19 december

Verwijzing naar project:

Groep Project Lessen
1 - 2    
3 - 4    
5 - 6 15 4A
7 - 8 21 2A, 2B, 2C, 2D, en 2E

 

Bruikbare verhalen op:
beleven.org

 

Korte typering:
Chanoeka is een joods feest, ook bekend als het lichtfeest of toewijdingsfeest. De eerste dag van dit feest, erev chanoeka, begint na de zonsondergang van de 24e dag van de joodse maand Kislev.

Het verhaal van Chanoeka staat opgetekend in de boeken 1 Maccabeeën en 2 Maccabeeën. Deze boeken maken niet deel uit van Tenach, maar zijn onderdeel van de apocriefen.

Chanoeka was ingesteld door Judah Maccabeüs en zijn broers in het jaar 165 v.Chr; om jaarlijks met vreugde gevierd te worden ter gedenking van de toewijding aan het altaar in de tempel van Jeruzalem. (1 Macc. iv. 59).
Na Jeruzalem en de tempel te hebben hersteld, gaf Judah het bevel de tempel te reinigen, een nieuw altaar in plaats van de verontreinigde te bouwen, en nieuwe heilige bekers te vervaardigen.
Toen het vuur opnieuw op het altaar werd aangestoken, en de lampen op de kandelaar weer brandden, werd de toewijding aan het altaar gedurende acht dagen gevierd, onder het brengen van offers en het zingen van liederen (1 Macc. iv. 36), wat enigszins lijkt op de feestelijkheden van Soekkot. Ook in de huizen werden lichten aangestoken. Volgens Josephus (Joodse Oudheden) werd het in de volksmond dan ook het feest van de lichten genoemd.

In de Talmoed wordt het wonder van Chanoeka genoemd, dat niet in de Maccabeeën wordt genoemd. Het feest markeert de overwinning op de legers van de Seleucieden, die hadden geprobeerd het volk Israël te weerhouden het jodendom uit te oefenen.
Judah Maccabeüs en zijn broers vernietigden de overweldigende strijdkrachten, en wijdden de tempel opnieuw in. Kenmerkend voor het feest is, dat een speciaal soort kandelaar tijdens dit feest wordt aangestoken. Deze kandelaar heet de Chanoekia, en moet vooral niet worden verward met de menora, die ook minder armen heeft.

Volgens de legende in de Talmoed, gingen de Maccabeeën de tempel binnen nadat zij de bezetters uit de tempel hadden verjaagd, om de afgodenbeelden te verwijderen en de tempel te herstellen. Zij ontdekten, dat de meeste rituele voorwerpen ontwijd waren. Daarop zochten zij ritueel gezuiverde olijfolie om de menora aan te steken en de tempel te herstellen, maar vonden slechts genoeg olie voor een enkele dag. Zij staken dit evengoed aan, en gingen verder meer olijfolie te persen en zuiveren. Op een miraculeuze wijze bleef deze kleine hoeveelheid olie acht dagen lang branden, tot er nieuwe olie geperst en gezuiverd kon worden. Om deze reden steken joden een kaars extra aan, iedere nacht van het feest.

Kerstmis
vrijdag 25 - zaterdag 26 december

Verwijzing naar project:

Groep Project Lessen
1 - 2 3 Projectlijn A - E
3 - 4 9 Projectlijn A - E
5 - 6 15 Projectlijn A - E
7 - 8 21 Projectlijn A - E

 

Bruikbare verhalen op:
beleven.org

 

Korte typering:
Nauwelijks is het Sinterklaasfeest voorbij of overal verschijnen de kerstversieringen. Hoe het ook gevierd wordt, Kerstmis is een feest van warmte, gezelligheid en overvloed.
De winkelstraten worden versierd met verlichte sterren en bollen en met dennegroen. Overal in de stad kun je kerstbomen kopen. Voor de ramen van de huizen zie je gekleurde lichtsnoeren en sterren.

Hoe korter de dagen worden, des te meer lichtjes worden er aangestoken. In de christelijke kerk wordt deze tijd de adventtijd genoemd; in de vier weken voor kerst bereidt men zich voor op de geboorte van Jezus.
Elke zondag steekt men in de kerk een grote kaars aan, zodat er met kerst vier adventkaarsen branden. Ook hangt men thuis adventkransen van groene takken aan linten op of adventkalenders, waarvan iedere dag een luikje open mag, tot ze allemaal open zijn en het Kerstmis is.

Dan is het 24 december en wordt er in veel gezinnen kerstavond gevierd.
De kerstboom staat opgetuigd, vol lichtjes, versieringen zoals ballen, engeltjes, klokjes, met bovenop een glimmende piek. Onder de kerstboom staat soms een kerststal met de figuren uit het bijbelse kerstverhaal uitgebeeld door middel van poppen.
Het huis is verder ook versierd met dennegroen, veel kaarsen en kerststukjes. Er worden feestelijke maaltijden gehouden en men trekt mooie kleren aan.

Het is gebruikelijk om Kerstmis met je familie te vieren. Voor sommige mensen ligt het hoogtepunt van de kerstviering op kerstavond, voor anderen op eerste kerstdag. Nu is lang niet iedereen in Nederland meer lid van een christelijke kerk, maar met kerst gaan veel meer mensen dan anders naar een kerkdienst. En er is bijna, geen Nederlander die niet een kerstliedje kent.
Zonder kerstboom en kaarsen is het kerstfeest evenwel niet compleet. Op veel straathoeken kun je kerstbomen kopen en wie niet van al die uitgevallen dennenaalden in huis houdt, koopt een opvouwbare plastic kerstboom, die jaren meegaat. Vroeger prijkten er echte kaarsjes in de boom.

Het was een speciaal moment als 'de boom aanging'. Er stond wel een emmer water met een dweil achter, voor het geval de boel in brand vloog. Tegenwoordig durven weinigen dat nog maar aan en worden de meeste Nederlandse kerstbomen met elektrische lichtjes verlicht.

Op scholen en in instituten wordt een paar dagen voor Kerstmis ook kerstfeest gevierd, met een kerstspel, waarin het kerstgebeuren wordt nagespeeld, of met een kerstverhaal dat meestal over opoffering, naastenliefde en vrijgevigheid gaat. Er wordt veel gezongen.

Kerstmis valt jaarlijks op 25 en 26 december


Home